Tijdens de studie Fysiotherapie grapten we weleens dat voor de meeste klachten een soort universele oplossing bestaat; indien de patiënt een hond neemt gaat alles over. Het hebben van een hond betekent immers toch dat je meer beweegt? En meer bewegen leidt tot een betere gezondheid, minder kans op ziektes en minder last hebben van ziektes. Inactiviteit is een probleem, welke je misschien wel op kan lossen met een hond. Maar wat is er eigenlijk bekend over het uitlaten van een hond en de positieve gevolgen hiervan op de gezondheid?
Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB)
In Nederland voldoet 55,4% van de bevolking van 12 jaar en ouder aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (2008-2008)(1). In de provincie Groningen ligt dit hoger; 61,9% voldoet hieraan. Voor volwassenen en ouderen is wandelen een goede manier om actief te zijn, met name als dit dagelijks plaats vindt. En het wordt nog leuk ook, als je het samen doet met een hond!
De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) is verschillend voor jongeren, volwassenen en ouderen, gezien bewegen meer energie kost als je ouder wordt.
| Doelgroep | Norm |
| Jongeren | Dagelijks één uur ten minste matig intensieve lichamelijke activiteit (>= 5 METs), waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie).Voorbeelden van matig intensieve lichamelijke activiteit bij jongeren zijn aerobics of skateboarden. |
| Volwassenen | Een half uur ten minste matig intensieve lichamelijke activiteit (>=4 METs) op minimaal vijf, maar bij voorkeur alle dagen van de week.Voorbeelden van matig intensieve lichamelijke activiteit bij volwassenen zijn wandelen met 5-6 km/uur (dus flink doorwandelen) en fietsen met 15 km/uur. |
| 55-plussers | Een half uur ten minste matig intensieve lichamelijke activiteit (>=3 METs) op minimaal vijf, maar bij voorkeur alle dagen van de week; voor niet-actieven, zonder of met beperkingen, is elke extra hoeveelheid lichaamsbeweging zinvol, ongeacht duur, intensiteit frequentie of type.Voorbeelden van matig intensieve lichamelijke activiteit bij ouderen zijn wandelen met 3-4 km/uur en fietsen met 10 km/uur. |
Tabel 1. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). MET staat voor Metabolic Equivalent- Een meeteenheid om uit te drukken hoeveel energie een bepaalde fysieke inspanning kost ten opzichte van de benodigde energie in rust.
Bron: Nationaal Kompas
Het voldoen aan de NNGB, ofwel een actieve leefstijl, heeft een gunstig gevolg voor de gezondheid. Het heeft een direct gevolg voor het risico op bijvoorbeeld een beroerte, borstkanker, hartziekten, depressie, diabetes (type 2), osteoporose, valincidenten en nog vele anderen. Een actieve levenstijl draagt bij aan cognitief functioneren, cholesterol niveau en een goede bloeddruk (2). Daarnaast zorgt een actieve levenstijl voor een gezond gewicht en vetpercentage.
Wandelen met de hond
Om aan de NNGB te voldoen, is het een optie om dagelijks minimaal 30 minuten te lopen. In 2013 hebben Christian et al gekeken naar de relatie tussen fysieke activiteit en het hebben van een hond (3). 60% van de hondeneigenaren laat zelf zijn hond (actief) uit. Ze wandelden gemiddeld 160 minuten per week met de hond, in gemiddeld 4 keer per week (gerekend per persoon, niet per hond). Het stilstaan bij een hondenuitlaat veldje (waarbij de hond zelf heen en weer loopt/rent) telt hierbij niet mee. Mensen van 55+ moeten minimaal 150 minuten per week wandelen, hondeneigenaren voldoen dus aan de norm.
Er zijn enkele factoren die meespelen in hoeveel men de hond uit laat, bekeken vanuit de hond. Zo lijkt het erop dat oudere honden minder lang worden uitgelaten (en dus wordt er minder gewandeld door de eigenaar) en actievere honden (speelsere honden)worden juist langer uitgelaten (4).
De relatie met de hond speelt ook zeker mee. Een sterkere binding met de hond, o.a. door vaker de hond te aaien en binnenshuis te spelen (aandacht geven), zorgt ervoor dat je de hond meer en/of langer uit gaat laten, dat je meer gemotiveerd bent om de hond uit te laten en dat je je meer moreel verplicht voelt om de hond uit te laten (4). Een sterkere relatie met een hond betekent dus ook dat je zelf meer fysiek actief zal zijn. Daarnaast geeft een sterkere relatie met een hond je ook meer motivatie om te gaan wandelen.
Hoewel sommigen (met name dames) het onveilig vinden om met een hond te lopen (met name in de ochtend en avond), lijkt het erop dat het lopen met een hond het gevoel van veiligheid juist bevordert (5). Indien je dus niet in de avond wil wandelen omdat je het onveilig vindt, kan een hond hiermee helpen (uiteraard ligt dit ook enigszins aan het type hond).
In een studie over een afvalprogramma in combinatie met het hebben van een hond en het uitlaten daarvan bleken drie positieve steunpilaren te bestaan waardoor mensen meer gaan bewegen; de hond initieert de wandeling (de hond vraagt je aandacht om uitgelaten te worden, waardoor je al snel gaat wandelen), oefenen/trainen wordt plezierig (het is leuk om met je hond een wandeling te maken) en het maakt je trots om een oefening/training te doen (je doet iets goeds voor de hond) (6). Als je wil afvallen is het dus een goed idee om niet Sonja Bakker, maar een hond in huis te halen.
Geen eigen hond? Leen een hond!
Het lenen van een hond, binnen een georganiseerd programma, lijkt ook een goede methode zijn om met meer regelmaat fysiek actief te zijn. Ondanks dat de deelnemers niet de eigenaar waren, kregen ze als nog een goede band met de hond waardoor ze gemotiveerd waren en sociaal verplicht waren om de hond uit te laten (en dus te wandelen). De deelnemers voelde dat ze iets goed deden voor de hond (“de hond heeft mij nodig, dus ik doe iets goeds”) en daardoor voelde de deelnemers zich na afloop ook beter (7).
Nieuwe mensen ontmoeten met een hond
Tijdens het uitlaten van de hond kom je mensen tegen, waarmee je even een praatje kan maken. Vaak opent de ander het gesprek met een bijvoorbeeld een vraag over de hond. Door het hebben van een hond neemt het aantal informele gesprekken fors toe, wat op allerlei manieren kan helpen, van bestrijden van eenzaamheid tot aan netwerken in je eigen buurt (8).
Een blessure door de hond
Helaas komen er weleens blessures door de hond, met name door vallen. Een hond kan zo sterk trekken aan de lijn dat je omvalt (met name bij grote honden) of langs je heen lopen, zonder dat je het doorhebt, waardoor je erover heen valt (met name bij kleine honden). Breuken van de enkel en pols komen het meest voor als gevolg hiervan. Het is niet geheel duidelijk of dit vaak voorkomt, maar het wordt geschat dat er per jaar 30 tot 130 blessures per 100.000 inwoners plaatsvinden (Incidentie – in Australië, Groot-Britannië en Amerika gemeten) (9). Ter vergelijking, de incidentie van lage rug pijn in Nederland, ofwel het nieuwe aantal mensen met lage rug pijn per jaar die zich bij de huisarts melden, is 53 per 1000 inwoners; 30-130 per 100.000 inwoners krijgen een blessure door een hond tegen 53.000 per 100.000 inwoners krijgen lage rug pijn. Blessures door de hond lijken dus niet veel voor te komen; het uitlaten van een hond is een veilige activiteit.
Conclusie
Redelijk veel mensen voldoen nog niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB), waardoor ze meer risico hebben op allerlei gezondheidsproblemen. Door het aanschaffen van een hond ofwel mee te doen aan een programma waarbij je andermans hond uitlaat is het mogelijk om fysiek actiever en dus gezonder te worden. Daarnaast heeft het ook sociale voordelen, je ontmoet meer mensen wanneer je met een hond loopt.
Het lijkt er op dat onze opmerkingen in de studietijd dus nog niet eens zo verkeerd zijn, een hond hebben helpt!
Bronnen
- http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/zijn-er-binnen-nederland-verschillen-naar-regio/
- http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/wat-zijn-de-mogelijke-gezondheidsgevolgen-van-lichamelijke-activiteit/
- Christian HE, Westgarth C, Bauman A, Richards EA, Rhodes RE, Evenson KR, Mayer JA, Thorpe RJ jr. Dog ownership and physical activity: a review of the evidence. Journal of Physical Activivity & HealthJul; 2013. 10(5):750-9.
- Westgarth C, Christly RM, CHristian HE. How might we increase physical activity through dog walking?: A comprehensive review of dog walking correlates. . International Journal of Behavioral Nutrition and Physcial Activity; 2014:11:83.
- Knight S, Edwards V. In the company of wolves: the physical, social and psychological benefits of dog ownership. Journal of Aging health. 2008;20(4): 437-55.
- Kushner RF, Blatner DJ, Jewell DE, Rudloff K. THe PPET Study: people and pets exercising together. Obesity. 2006;14(10): 1762-70.
- Johnson RA, Meadows RL. Dog-walking: motivation for adherence to a walking program. Clin Nurs Res. 2010;19:387–402
- Wood LJ, Giles-Corti B, Bulsara MK, Bosch DA. More than a furry companion: The ripple effect of companion animals on neighborhood interactions and sense of community. Society & Animals. 2007;15:43–56.
- Willmot H, Greenheld N, Goddard R. Beare of the dog? An observational study of dog-related musculoskeletal injury in the UK. Accident Analysis & Prevention. 2012;46:52-54.